Najgroźniejsi piraci – złota era korsarstwa

Atlantyk Południowy. Lata 1600–1800. Szlaki handlowe tętniące życiem. Statki wypchane złotem, przyprawami, niewolnikami i towarami kolonialnymi. Na ich drodze – piraci. Ludzie bez państwa, bez litości, ale z żelazną determinacją, by żyć na własnych zasadach. To właśnie tutaj – między Afryką, Ameryką Południową a Karaibami – rozgrywała się jedna z najbardziej fascynujących morskich epopei w historii: złota era korsarstwa.

Chociaż najczęściej słyszymy o piratach angielskich czy francuskich, swoje epizody mieli też Holendrzy, Portugalczycy, a nawet… Polacy.

Przedstawiamy dziesięciu najbardziej niebezpiecznych piratów Atlantyku Południowego oraz jednego, który zapisał się złotymi zgłoskami w historii polskiego piractwa.

1. Bartholomew Roberts – Czarny Bart

Walijski pirat, uważany za najbardziej skutecznego w historii. Przez zaledwie trzy lata działalności (1719–1722) zdobył ponad 400 statków. Jego operacje obejmowały rejon Afryki Zachodniej i Brazylii. Znany był z dyscypliny – wprowadził na swoim statku kodeks piracki, zabraniał picia alkoholu i karcił nieposłuszeństwo. Zginął w bitwie z brytyjską flotą u wybrzeży Gwinei.

2. Henry Every – pirat, który zniknął

Angielski pirat znany z brawurowego przejęcia indyjskiego statku Ganj-i-Sawai w 1695 roku – jednego z najbogatszych łupów w historii piractwa. Po tej akcji zniknął bez śladu. Niektórzy sądzą, że uzyskał ułaskawienie od króla w zamian za część łupu. Jego działalność obejmowała również szlaki południowego Atlantyku.

3. Edward England – pirat z sumieniem

Irlandzki pirat, którego flagą była klasyczna Jolly Roger. Działał u wybrzeży Afryki i w Oceanie Indyjskim. Był znany z nietypowego, łagodniejszego traktowania jeńców. Został jednak obalony przez własną załogę, która pozostawiła go na Madagaskarze – tam zmarł w biedzie.

4. Jean Lafitte – przemytnik i patriota

Francuski korsarz operujący w Zatoce Meksykańskiej. Pomógł Amerykanom w wojnie 1812 roku, broniąc Nowego Orleanu. Jego baza znajdowała się na wyspie Grand Terre w Luizjanie. Choć działał głównie na północy, jego wpływy sięgały także południowego Atlantyku.

5. Blackbeard – Czarna Broda

Edward Teach, legendarny pirat, który rozsławił swój wizerunek dzięki czarnej brodzie i taktykom zastraszania. Dowodził statkiem Queen Anne’s Revenge. Zginął w 1718 roku u wybrzeży Karoliny Północnej po brutalnej walce z brytyjską marynarką.

6. Stede Bonnet – dżentelmen, który został piratem

Plantator z Barbadosu, który porzucił życie ziemianina, kupił statek i rozpoczął piracką karierę… bez żadnego doświadczenia morskiego. Współpracował z Blackbeardem. Został schwytany i powieszony w 1718 roku w Charleston.

7. William Kidd – pirat czy ofiara polityki?

Kapitan Kidd działał z angielskim listem kaperskim, ale po zdobyciu statku Quedagh Merchant został uznany za pirata. Aresztowany, przewieziony do Anglii i powieszony w 1701 roku. Legenda głosi, że ukrył wielki skarb, który nigdy nie został odnaleziony.

8. Thomas Tew – pionier na Oceanie Indyjskim

Angielski pirat znany z charakterystycznej flagi z ramieniem trzymającym miecz. Atakował statki w rejonie Madagaskaru i Morza Czerwonego. Zginął podczas ataku na konwój Wielkich Mogołów u wybrzeży Jemenu.

9. Charles Vane – brutalny samotnik

Znany z nieustępliwości i brutalnych metod. Jego działania obejmowały Bahamy, Karaiby i część Atlantyku Południowego. Został zdradzony przez załogę, schwytany i powieszony w 1721 roku w Port Royal.

10. Calico Jack – pirat z kolorową legendą

John Rackham, czyli „Calico Jack”, zasłynął z jaskrawego ubioru i tego, że w jego załodze były dwie słynne piratki: Anne Bonny i Mary Read. Został powieszony w 1720 roku, ale jego flaga (czaszka z dwoma skrzyżowanymi mieczami) do dziś jest ikoną kultury pirackiej.

Polski pirat – Paweł Beneke z Gdańska

Choć Polska nie miała dostępu do oceanów, miała swojego pirata – Paweł Beneke (ok. 1433–po 1475), gdański kapitan i kaper, działający w służbie Zakonu Krzyżackiego i Rady Miasta Gdańska. Był szlachcicem, dowódcą statku Peter von Danzig, który operował głównie na Morzu Północnym i Bałtyku.

🎨 Kradzież, która przeszła do historii sztuki

W 1473 roku Beneke przechwycił burgundzki statek handlowy „St. Matthew”, na pokładzie którego znajdowały się kosztowności i… tryptyk Hansa Memlinga „Sąd Ostateczny” – jeden z największych skarbów malarstwa niderlandzkiego. Obraz miał trafić do klasztoru we Florencji, ale Beneke zdobył go jako łup wojenny i przywiózł do Gdańska.

Dzieło umieszczono w kościele Mariackim. Dziś można je oglądać w Muzeum Narodowym w Gdańsku, a jego historia wciąż wzbudza kontrowersje.

⚔️ Kaper czy pirat?

Beneke działał legalnie – posiadał list kaperski, uprawniający go do atakowania statków wrogich państw. Ale dla handlowców z Brugii był zwykłym piratem. Jego działania były przedmiotem międzynarodowego konfliktu – papież i władcy domagali się zwrotu dzieła sztuki, bez skutku.

🏴‍☠️ Piraci – wolni ludzie czy morscy bandyci?

Złota era piractwa to nie tylko rabunki i bitwy. To również historia buntowników, którzy odrzucali hierarchie i tworzyli własne zasady. Wbrew wyobrażeniom, wiele załóg pirackich działało demokratycznie – kapitan był wybierany, a łupy dzielono równo. Często też zapewniano odszkodowania rannym, a niewolników… uwalniano.

Choć świat poradził sobie z piractwem morskim w XIX wieku, duch piratów przetrwał – w literaturze, filmie i naszej wyobraźni. I kto wie… może gdzieś w archiwach jeszcze czekają nieodkryte opowieści o polskich wilkach morskich

Przeczytaj artykuły o podobnej tematyce:

Wycena jachtu, czy rzeczoznawca jest Ci w ogóle potrzebny?
Grog – najbardziej marynarski z alkoholi 
Szkoda w Jachcie. Niezależny rzeczoznawca pomoże w walce z Ubezpieczycielem.
Szekla – niezbędne wyposażenie jachtu