Pożar na jachcie

Pożar na jachcie to jedna z najgroźniejszych sytuacji, z jaką może zmierzyć się żeglarz. O ile w domu można liczyć na szybką interwencję straży pożarnej, o tyle na wodzie każda minuta ma znaczenie. Dym, ogień, toksyczne opary i ograniczony dostęp do wody gaśniczej sprawiają, że pożar na jednostce pływającej rozwija się błyskawicznie i często kończy całkowitym zniszczeniem jachtu.

Przedstawiam najczęstsze przyczyny pożaru na jachcie, sposoby jego zapobiegania oraz podstawowe zasady bezpieczeństwa, które każdy armator i załogant powinien znać.

Najczęstsze przyczyny pożaru na jachcie

1. Instalacja elektryczna

Niewłaściwie wykonana, prowizorycznie naprawiana, modyfikowana lub zaniedbana instalacja elektryczna to jedna z głównych przyczyn pożaru na jachcie. Najczęstsze błędy to:

• Brak zabezpieczeń przeciążeniowych (bezpieczników),

• Niefachowo wykonane połączenia (skręcanie przewodów bez złączek),

• Stare, popękane izolacje przewodów,

• Nieprawidłowe ładowanie akumulatorów (np. przez nieoryginalne prostowniki).

Krótkie spięcie w ciasnym, drewnianym wnętrzu jednostki błyskawicznie prowadzi do zapłonu.

2. Urządzenia grzewcze i kuchenki gazowe

Drugą istotną kategorią są źródła otwartego ognia i gazu:

• Kuchenki gazowe zasilane z butli – nieszczelność instalacji, niewłaściwy zawór, brak detektora gazu.

• Webasto i inne ogrzewania nadmuchowe – przegrzanie, zapalenie się okolicznych materiałów (np. drewna, tapicerki).

• Grill na pokładzie – niedogaszony węgiel potrafi tlić się wiele godzin.

W praktyce wiele pożarów zaczyna się właśnie od źle używanej kuchenki lub nieautoryzowanej przeróbki instalacji gazowej.

3. Awaria silnika i układu paliwowego

Silnik spalinowy (szczególnie diesel) generuje wysoką temperaturę. W połączeniu z ewentualnym wyciekiem paliwa lub oleju dochodzi do zapłonu. Do pożaru może doprowadzić:

• Luźny przewód paliwowy,

• Przepełnienie zbiornika podczas tankowania,

• Przypadkowe rozlanie oleju silnikowego i brak czyszczenia.

Na jachtach motorowych z zabudowanymi maszynowniami bardzo ważna jest wentylacja i detekcja temperatury.

4. Przegrzanie akumulatorów litowo-jonowych

Nowoczesne jachty coraz częściej wyposażone są w akumulatory Li-Ion, szczególnie do zasilania silników elektrycznych, oświetlenia, czy systemów hotelowych. Przeładowanie, uszkodzenie mechaniczne lub zbyt szybkie ładowanie takiego akumulatora może prowadzić do samozapłonu. To zjawisko znane jako thermal runaway – reakcja łańcuchowa prowadząca do eksplozji i pożaru.

5. Nieumiejętne spawanie lub prace remontowe

Podczas zimowych remontów lub prac stoczniowych niejednokrotnie dochodzi do zaprószenia ognia. Iskra z szlifierki kątowej, zgrzewarki czy spawarki, która trafi w drewnianą lub laminatową powierzchnię – potrafi tlić się niezauważona, aż do wybuchu pożaru kilka godzin później.

Jak zapobiegać pożarowi na jachcie?

• Regularne przeglądy instalacji elektrycznej i gazowej – przynajmniej raz w sezonie.

• Właściwe oznaczenie i zamocowanie przewodów – zgodne z normami ISO i DNV.

• Detektory dymu, temperatury i gazu – szczególnie w rejonie kambuza i maszynowni.

• Zawsze działające gaśnice (min. 2 kg ABC) – w kambuzie i przy zejściówce.

• Koce gaśnicze – do zdławienia ognia przy kuchence.

• Plan ewakuacji i ćwiczenia załogi – wiedza, gdzie są środki ratunkowe, jest kluczowa.

• Gaszenie ognia wodą? Niekoniecznie! – przy pożarze elektrycznym użycie wody może pogorszyć sytuację. Należy stosować odpowiednie środki (gaśnice CO₂, proszkowe, pianowe).

Pożar na jachcie to realne zagrożenie, które najczęściej wynika z zaniedbań technicznych lub niewłaściwego użytkowania urządzeń. W swojej praktyce rzeczoznawcy, zarówno jako biegły sądowy, jak i inspektor techniczny, miałem do czynienia z przypadkami, gdzie strata jednostki była całkowita – tylko dlatego, że zlekceważono podstawowe zasady bezpieczeństwa.

Jeśli planujesz modernizację instalacji na jachcie, podejrzewasz usterki w okablowaniu, systemie grzewczym lub silnikowym – zapraszam do kontaktu. Oferuję ekspertyzy techniczne, opinie rzeczoznawcze i przeglądy stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego jednostek.

Przeczytaj artykuły o podobnej tematyce:

Co jest nr MMSI 
Jacht uderzony piorunem
Skalopsy na jachcie
Co to jest sekstant?